6. Sevgi ve Merhamet Örneği: Hz. Yusuf
Hz. Yusuf, Kur’an’da adı geçen peygamberlerdendir. Yakup Peygamberin on iki oğlundan biridir. Dünyalar güzeli bir çocuk olan Hz. Yusuf’u babası çok seviyordu. Hz. Yusuf, bir gece rüyasında on bir yıldız, güneş ve ayın kendisine secde ettiklerini gördü. Rüyasından çok etkilendi. Bu rüyayı babasına anlattı. Babası, Hz. Yusuf’un ileride önemli bir kişi olacağını anladı. Ona, rüyasını kardeşlerine anlat mamasını tembihledi. Çünkü kardeşlerinin Hz. Yusuf’u kıskanmalarından endişe ediyordu. Hz. Yakup’un endişesi haklı çıktı. Kardeşleri kıskançlıklarından dolayı aralarında anlaşıp Yusuf’tan kurtulmaya karar verdiler. Gezip eğlenmek bahanesiyle babalarından izin alarak Hz. Yusuf’u kırlara götürdüler. Onu bir kuyuya attılar. Gömleğine de avladıkları bir hayvanın kanını sürerek, “Yusuf’u kurt kaptı.” diye babalarına yalan söylediler.
Kuyunun yanından geçmekte olan bir kervanın yolcuları, Yusuf’u kuyudan kurtarıp Mısır’a götürdüler ve onu Mısır vezirine köle olarak sattılar. Hz. Yusuf, kendisine atılan bir iftiradan dolayı hapsedildi ve uzun yıllar hapiste kaldı. Allah, ona rüyaları yorumlamasını öğretti. Hapiste arkadaşlarının rüyalarını yorumluyordu.
Yorumladığı rüyalar doğru çıkıyordu. Allah onu, insanları doğruya ve güzele çağırması için peygamber olarak görevlendirdi.
Kur’an’da yer alan surelerden biri Yûsuf suresidir. Tamamı 111 ayet olan bu surede Hz. Yusuf’un hayatı anlatılmıştır. Yusuf’un hayat hikâyesi, Kur’an-ı Kerim’de “kıssaların en güzeli” olarak
nitelendirilmiştir.
Mısır hükümdarı, bir gece rüyasında yedi zayıf ineğin yedi besili ineği yediğini ve yedi yeşil başağın yanında yedi kurumuş başak olduğunu gördü. Bu rüyasının yorumlanmasını istedi. Fakat yanındaki danışmanların yaptıkları yorumları mantıklı bulmadı. Daha önce Hz. Yusuf ile hapiste yatan arkadaşı krala bu rüyanın yorumunu öğrenip gelebileceğini söyledi. Ardından Hz. Yusuf’la konuşarak öğrendiği yorumu krala anlattı.1 Hz. Yusuf, yedi yıl bolluk olacağını, peşinden gelen yedi yılın ise kıtlıkla geçeceğini söyledi. Hükümdar, Hz. Yusuf’un bu yorumunu mantıklı buldu ve çözüm önerilerini sordu. Hz. Yusuf da önerilerini söyledi.
Bunun üzerine hükümdar, Hz. Yusuf’u hapisten çıkararak devlet hazinesinin sorumluluğunu ona verdi. Yusuf bolluk yıllarında ürünlerin bir kısmını depolara koydurdu. Kıtlık yılları gelince depolardaki ürünleri halka dağıtmaya başladı.
“Rabb’im! Bana hükümranlık verdin ve bana olayların yorumunu öğrettin. Ey göklerin ve yerin yaratıcısı! Dünyada ve ahirette benim yanımda yakınımda olan, beni koruyup destekleyen sensin. Bana hayatımı Müslüman olarak tamamlamayı nasip et ve beni iyi insanların arasına kat.”Yûsuf suresi, 101. ayet.
Yusuf’um
Ben bir Yakup idim kendi hâlimde
Mevla ismi vardır benim dilimde
Yitirdim Yusuf’u Kenan ilinde
Ağlar Yakup ağlar Yusuf’um diye
Yusuf’u götürüp bilmem nettiler
Yusuf’un gömleğini al kan ettiler
Kurtlar yemiş diye bühtan ettiler
Ağlar Yakup ağlar Yusuf’um diye
Bir derdi bulsam da derdime yansam
Yandım hasretine bağrım dağlasam
Yusuf’um cemalin bir dahi görsem
Ağlar Yakup ağlar Yusuf’um diye
Derviş Yunus bunu böyle söyledi
İnip aşkın deryasını boyladı
Kul iken Mısır’a sultan eyledi
Ağlar Yakup ağlar Yusuf’um diye
Yunus Emre
Şiirde Hz. Yusuf’un hayatının hangi aşamalarından söz edilmiştir? Belirtiniz.
Hz. Yusuf’un ailesinin yaşadığı Kenan (Filistin) diyarında kıtlık yaşandı. Yusuf’un kardeşleri de yiyecek almak için birkaç kez Kenan ülkesinden Mısır’a geldiler. Hz. Yusuf, sonunda kardeşlerine kendini tanıttı ve kendisini çocukluğunda kuyuya atmalarına rağmen onları affetti. Hz. Yusuf onlara, “Bugün kınanacak değilsiniz, Allah sizi affetsin. O, merhametlilerin en merhametlisidir.” dedi.
Yusuf Peygamber, babası, annesi ve kardeşlerinin tamamını Mısır’a davet etti. Onlar da bu daveti kabul ettiler. Mısır’a vardıklarında Hz. Yusuf anne ve babasını tahta oturttu. Diğer on bir kardeşi ise Hz. Yusuf’a saygılarını gösterdiler. O zaman Hz. Yusuf, “…Babacığım, işte bu daha önce gördüğüm rüyanın gerçekleşmesidir. Rabb’im onu gerçekleştirdi. Şeytan benimle kardeşlerimin arasını bozdu. Sonra, beni hapisten çıkaran, sizi çölden getiren Rabb’im, bana pek çok iyiliklerde bulundu...” dedi.
Yusuf Peygamber, uzun yıllar Mısır’da insanları adaletle yönetti. Onlara peygamberlik ve rehberlik yaptı. Hep iyiliğe ve güzelliğe çağırdı. Yusuf Peygamberin hayat hikâyesi hakkında Allah söyle buyurmuştur: “Andolsun, Yusuf ve kardeşlerin(in kıssaların)da, (hakikati arayıp) soranlar için ibretler vardır.” 3
1 Yûsuf suresi, 92. ayet.
